Mỗi nước đều có ưu thế về mặt tự nhiên và con người khiến họ sản xuất một vài mặt hàng hiệu quả hơn các quốc gia khác. Khi đó họ sẽ xuất khẩu hàng hóa sang các nước láng giềng. Nếu hàng hóa giá rẻ đó không ảnh hưởng đến thị trường của nước nhập khẩu thì không sao. Nếu nó khiến các doanh nghiệp nội địa bị ảnh hưởng, thì có thể bị quy vào tội bán phá giá và chịu thuế bổ sung. Trong lịch sử thương mại thế giới đã có rất nhiều trường hợp bán phá giá xảy ra.
Bán phá giá là gì?
Bán phá giá được mô tả là một doanh nghiệp xuất khẩu bán sản phẩm giá rẻ hơn giá gốc, giá tại thị trường nội địa. Mục đích là khiến các đối thủ phá sản, sau đó chiếm lĩnh thị phần thì tiến hành tăng giá. Đây được xem là cạnh tranh không lành mạnh trong thương mại quốc tế.
Về cơ bản bán phá giá khiến khách hàng hưởng lợi vì mua hàng với giá rẻ. Việc xác định hành vi bán phá giá cũng cần được nghiên cứu kỹ lưỡng.
Cách xác định hành vi bán phá giá
- Bán giá thấp hơn hàng nội địa hoặc thấp hơn chi phí sản xuất
- Gây thiệt hại cho các doanh nghiệp nội địa
- Có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và thiệt hại
Một vài ví dụ về bán phá giá trên thế giới
1.Thép nhôm – Trung Quốc
Với năng lực sản xuất thép, nhôm vượt trội so với nhu cầu nội địa. Trung Quốc tiến hành xuất khẩu số lượng lớn sang Mỹ, EU, Ấn Độ… với giá thấp.
Hậu quả nhiều doanh nghiệp sắt thép nội địa phá sản. Sau điều ra, Mỹ áp thuế 265% lên thép Trung Quốc.
2.Bông – Hoa Kỳ
Mỹ trợ cấp lớn cho nông dân trồng bông, cộng với công nghệ sản xuất hiện đại giúp bông xuất khẩu của họ thấp hơn giá trung bình toàn cầu. Hệ quả ảnh hưởng đến nông dân trồng bông ở các nước.
Brazil kiện Mỹ lên WTO vì bán phá giá, kết quả Mỹ phải bồi thường một khoản lớn.
3.Xe đạp – Trung Quốc
Các công ty xe điện được chính phủ hỗ trợ, xuất khẩu xe đạp và xe đạp điện sang Châu Âu cực kỳ thấp. Khiến các công ty Châu Âu không thể cạnh tranh.
Để bảo vệ ngành xe đạp nội địa, EU áp thuế 20-80% xe đạp lên Trung Quốc.
4.Mì ăn liền – Hàn Quốc
Các công ty Hàn Quốc bán mì ăn liền giá rẻ tại Indonesia để thâm nhập thị trường 300 triệu dân. Khiến các thương hiệu nội địa như Indomie điêu đứng. Sau khi điều tra chính phủ Indonesia cáo buộc và đe dọa áp thuế.
Những lần Việt Nam bị điều tra bán phá giá
Việt Nam là quốc gia đông dân, có lợi thế về mặt khí hậu, thổ nhưỡng, vị trí địa lý… Chính vì thế có thể sản xuất ra nhiều loại hàng hóa xuất khẩu với giá rẻ. Đã nhiều lần chúng ta bị điều tra bán phá giá và bị phạt. Điển hình nhất là các mặt hàng sau:
1.Cá tra, cá basa – Hoa Kỳ
Nhiều lần chúng ta bị cho là xuất khẩu cá tra, cá basa đông lạnh qua Mỹ với giá trị thấp. Gây thiệt hại cho ngành nuôi cá da trơn của nước này. Hậu quả bị phạt thuế rất cao, có thời điểm lên đến 100%.
2.Tôm đông lạnh – Hoa Kỳ, EU, Ấn Độ
Việt Nam bị cáo buộc trợ cấp để bán tôm giá thấp hơn tại các nước xuất khẩu. Trải qua nhiều vụ kiện, hệ quả là tôm Việt Nam bị áp thuế 25%.
3.Sản phẩm gỗ – Hoa Kỳ & Hàn Quốc
Việt Nam bị cáo buộc bán sản phẩm gỗ nguồn gốc từ Trung Quốc, hoặc bán phá giá do giá rẻ. Hệ quả bị Mỹ và Hàn Quốc điều tra, nhưng chưa đưa ra hình phạt.
4.Xe đạp điện – EU
Châu Âu nghi ngờ Việt Nam chuyển tải xe đạp điện của Trung Quốc qua thị trường này. Chính vì thế EU điều tra và sẽ áp thuế nếu có hành vi vi phạm.
Có thể thấy do nguồn lao động giá rẻ và điều kiện thuận lợi. Việt Nam sản xuất hàng hóa rẻ hơn nhiều so với hàng hóa các quốc gia phát triển khác. Do đó nguy cơ chúng ta bị điều tra và áp thuế bán phá giá rất cao.
Lời kết
Trong bối cảnh thương mại quốc tế, bán phá giá là khi một quốc gia hoặc công ty xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài với giá thấp hơn giá bán trong nước. Mặc dù không bền vững trong thời gian dài, nhưng hoạt động này có thể mang lại cho các doanh nghiệp lợi thế thâm nhập vào một thị trường mới. Nhiều quốc gia có các chính sách để bảo vệ lại việc bán phá giá, chẳng hạn như thuế quan.
Xem thêm:
