Giấy kiểm dịch thực vật (phytosanitary certificate) là một tài liệu chính thức, bắt buộc với việc xuất khẩu thực vật, sản phẩm thực vật, nông sản… Nó được cấp để chỉ ra rằng, các lô hàng đáp ứng các yêu cầu nhập khẩu kiểm dịch vụ thể của các quốc gia nhập khẩu.
Bộ nông nghiệp, cấp giấy kiểm dịch theo hướng dẫn của Công ước Bảo vệ Thực vật Quốc tế (IPPC)..
Mục đích của giấy kiểm dịch
Giấy kiểm dịch thực vật được cấp để chứng nhận rằng thực vật, nông sản, sản phẩm thực vật khác đáp ứng các yêu cầu kiểm dịch thực vật của quốc gia nhập khẩu.
Giấy kiểm dịch thực vật cũng có thể hỗ trợ chứng nhận tái xuất khẩu sang các quốc gia khác.
Các sản phẩm cần phải kiểm dịch
Người xuất khẩu cần phải có giấy kiểm dịch để xuất khẩu các loại sản phẩm sau:
- Giấy kiểm dịch là tài liệu quan trọng để xuất khẩu các mặt hàng như cây trồng, nông sản và củ.
- Để nhập khẩu hạt giống, trái cây và rau quả, hoa, ngũ cốc, hạt và đất đá để trồng trọt.
- Giấy kiểm dịch cũng cần thiết cho một số sản phẩm thực vật đã được chế biến, có khả năng gây hại(Ví dụ: bông hoặc gỗ).
- Giấy kiểm dịch cũng cần thiết để xuất khẩu các mặt hàng bị ô nhiễm như container rỗng, xe cộ hoặc các sinh vật khác.
Các loại giấy kiểm dịch thực vật
Giấy chứng nhận này được phân thành hai loại, như được đề cập dưới đây:
- Giấy kiểm dịch cho mục đích xuất khẩu
- Giấy kiểm dịch cho mục đích tái xuất khẩu
Giấy kiểm dịch cho mục đích xuất khẩu
NPPO của quốc gia xuất xứ cấp giấy kiểm dịch thực vật cho mục đích xuất khẩu. Giấy kiểm dịch cho mục đích xuất khẩu tuyên bố rằng, lô hàng đáp ứng các yêu cầu kiểm dịch thực vật của quốc gia đó. Giấy kiểm dịch cho mục đích xuất khẩu cũng được cung cấp trong một số tình huống tái xuất khẩu đối với các mặt hàng được quản lý ở một số quốc gia khác với quốc gia tái xuất khẩu nếu tuân thủ nhập khẩu kiểm dịch thực vật.
Giấy kiểm dịch cho mục đích tái xuất
Giấy kiểm dịch cho mục đích tái xuất khẩu sẽ được NPPO của các quốc gia tái xuất khẩu cấp khi hàng hóa không được trồng hoặc chế biến để thay đổi bản chất của nó tại quốc gia đó và chỉ khi có giấy kiểm dịch gốc cho mục đích xuất khẩu đi kèm.
Cơ quan có thẩm quyền
Cơ quan có thẩm quyền theo quy định để cấp giấy kiểm dịch thực vật xuất khẩu là bộ nông nghiệp, hải quan khu vực…
Thời hạn hiệu lực
Để đảm bảo tính toàn vẹn về kiểm dịch thực vật và tính toàn vẹn về mặt vật lý của lô hàng, thời hạn hiệu lực của nó trước khi xuất khẩu được giới hạn ở thời hạn tối đa 7 ngày với lô hàng dễ hỏng và 30 ngày đối với lô hàng không dễ hỏng. Thông thường, hàn hóa sẽ được vận chuyển ngay sau khi chứng nhận.
Thời hạn nộp đơn
Người xin giấy kiểm dịch cần nộp đơn ít nhất 2-3 ngày trước khi vận chuyển lô hàng. Trong trường hợp xuất khẩu hạt giống, đơn xin cấp phép cần được nộp trước ngày vận chuyển từ 8-10 ngày.
Đối với việc xuất khẩu các mặt hàng dễ hỏng như hoa, trái cây tươi, rau quả các điều kiện trên có thể không áp dụng.
Tài liệu bắt buộc
Các tài liệu sau đây phải kèm theo đơn xin cấp giấy kiểm dịch:
- Giấy phép do nước nhập khẩu cấp để xuất khẩu hạt giống.
- Giấy chứng nhận thông quan động vật hoang dã.
- Bản sao hóa đơn
- Packing list
- Vận đơn
- Thư tín dụng
- Hợp đồng thương mại
- Đơn đặt hàng
- Giấy phép xuất khẩu
- Giấy chứng nhận hun trùng
Quy trình cấp giấy kiểm dịch thực vật
Quy trình nộp đơn xin giấy kiểm dịch thực vật được giải thích chi tiết dưới đây:
Đăng ký đơn
Người xuất khẩu phải nộp đơn theo mẫu quy định cho cán bộ phụ trách trạm kiểm dịch tại cảng nơi dự định xuất khẩu.
Khi nhận được đơn, cán bộ kiểm dịch sẽ xem xét kỹ lưỡng. Nếu đầy đủ về mọi mặt, sẽ đăng ký đơn và đánh giá phí kiểm tra.
Khi nhận được phí kiểm tra, cán bộ phụ trách sẽ cấp lệnh kiểm dịch để người nộp đơn trình hàng hóa để kiểm tra.
Kiểm tra lô hàng
Người xuất khẩu cần trình bày lô hàng tại trạm kiểm dịch hoặc sắp xếp để kiểm tra tại cơ sở của mình. Tại bất kỳ địa điểm nào được chấp thuận vào ngày và giờ kiểm tra theo lệnh kiểm dịch đã ban hành.
Kiểm tra trong phòng thí nghiệm
Cán bộ kiểm dịch được giao nhiệm vụ kiểm tra sẽ lấy mẫu có kích thước phù hợp để tiến hành kiểm tra trong phòng thí nghiệm.
Các mẫu ngũ cốc, đậu, hạt, gia vị, trái cây khô, trái cây và rau quả tươi, hoa, lạc, nghệ, cà phê… sẽ được kiểm tra bằng kính lúp có đèn để phát hiện côn trùng sống xâm nhập.
Đậu thường được kiểm tra bằng X-quang.
Xông hơi và xử lý lô hàng
Nếu phát hiện thấy côn trùng sống xâm nhập, người xuất khẩu cần sắp xếp để xông hơi lô hàng tại một địa điểm được phê duyệt, dưới sự giám sát của nhân viên trạm kiểm dịch.
Các lô hàng sẽ được kiểm tra lại sau khi khử khí để đảm bảo không có côn trùng sống xâm nhập.
Cấp giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật
Giấy kiểm dịch sẽ được cấp cho người xuất khẩu nếu lô hàng không có côn trùng.
Trong trường hợp lô hàng tái xuất khẩu, giấy kiểm dịch được cấp theo định dạng tái xuất khẩu theo quy định tại IPPC.
Xem thêm:
